Duurzaam en kansrijk wonen

Jaarverslag 2023

Als woningcorporatie voelen we ons betrokken bij het welzijn van onze bewoners. Iedereen verdient een thuis en daar zorgen wij graag voor. Dit begint bij het zorgen voor voldoende, goede en betaalbare woningen. Onze rol gaat echter verder. We willen ook dat onze bewoners zich thuis voelen in hun woning en hun buurt, en mee kunnen doen in de samenleving. Samen met onze bewoners en andere partners in de wijk. In ons Havenstederplan – ons organisatieplan dat loopt tot en met 2025 – zeggen we dan ook: ‘Samen geven we thuis’.

Thuisgeven betekent ook dat we rekening houden met toekomstige generaties. Als maatschappelijke organisatie zijn we toegewijd aan duurzame ontwikkeling. Om dit te borgen, hebben we een aantal sustainable development goals geïdentificeerd waar wij actief aan kunnen en willen bijdragen. Hiervoor hebben we kritisch gekeken naar onze eigen rolopvatting en de richting en targets van de landelijke alliantie van het desbetreffende doel.

Door onze initiatieven af te stemmen op sustainable development goals 1, 8, 11, 12 en 13 dragen we niet alleen bij aan de wereldwijde inspanning op duurzame ontwikkeling. Ook versterken we concreet de impact van onze acties op de bewoners en buurten die we bedienen. Het integreren van sustainable development goals in onze plannen biedt een duidelijke richting voor het aanpakken van belangrijke sociale, economische en klimaat gerelateerde kwesties. Bovendien versterkt het onze verantwoordingsplicht en transparantie als organisatie, waardoor we onze voortgang kunnen meten en rapporteren bij het behalen van deze kritieke doelen.

Als onderdeel van onze toewijding om open en transparant te zijn, rapporteren wij in dit jaarverslag over deze doelen. Dit is onze eerste stap naar het maken van een uitgebreider environmental, social, and governance (ESG)rapport in de toekomst. Dat rapport biedt stakeholders meer inzicht in onze duurzaamheidsinspanningen en voortgang bij het behalen van onze sustainable development goals. Met deze inspanningen willen we onze impact op het welzijn van onze bewoners vergroten en bijdragen aan het duurzaam en kansrijk wonen voor iedereen.

Duurzaam wonen

Door ons te richten op doelen zoals duurzame en inclusieve huisvesting en steden (sustainable development goal 11), het bevorderen van duurzame consumptie en productie (sustainable development goal 12) en het nemen van actie tegen klimaatverandering (sustainable development goal 13), streven we naar het creëren van gezonde, inclusieve en veerkrachtige woonomgevingen voor huidige en toekomstige generaties.

Duurzaam wonen is thuis in de wijk zijn. Wij zijn nauw verbonden met onze buurten en actief betrokken bij het welzijn en de ontwikkeling ervan. Wij hebben niet alleen een fysieke aanwezigheid, maar ook een sterke relatie met bijvoorbeeld onze bewoners, huurdersorganisaties, gemeenten en maatschappelijke organisaties. Vanuit ons Havenstederplan geven we invulling aan het thuis in de wijk zijn. Hierin vertellen wij hoe we bijdragen aan een inclusieve stad, met een plek voor iedereen.

Duurzaam wonen houdt ook in dat we een thuis bieden voor toekomstige generaties. Een CO2 neutraal 2050 is onze stip op de horizon. Wij dragen zorg voor ons vastgoed, ons bouwproces en onze interne bedrijfsvoering. Zo kunnen wij onze CO2-uitstoot verlagen. Hoe wij ons vastgoed verduurzamen, hebben wij opgenomen in onze portefeuillestrategie. Wat wij doen op het gebied van bouwprocessen en interne bedrijfsvoering staat in ons Havenstederplan. Daarnaast maakten wij een aantal afspraken. Zo kwamen we in de Nationale Prestatieafspraken onder meer overeen dat we uiterlijk 2028 al onze E/F/G energielabels hebben weggewerkt. Ook hebben we ons verbonden aan de Rotterdamse Klimaatalliantie om onze uitstoot als gevolg van werk gerelateerd personenvervoer met 50% te reduceren. Hier staan we nu:

NB Vanwege de beschikbaarheid en uniformiteit van alle benodigde data voor ons rapport hanteren wij peildatum 2022. Dit zorgt voor een consistente basis voor onze analyse. We streven ernaar om jaarlijks te monitoren en te rapporteren over de data van het jaar waarover wij verslagleggen.

Uitstoot kantoren
Onze kantoren hadden in 2022 een gezamenlijke uitstoot van 180,2 ton CO₂-equivalent*. Dit is zo’n 20% minder dan ons eerste peilmoment in 2018. Omgerekend naar fte stootten wij in 2022 minder dan 0,4 ton CO₂-equivalent uit per medewerker. Om de uitstoot van onze kantoren te compenseren, zouden zo’n 8.110 gezonde, jonge bomen een jaar lang moeten groeien. Onze kantoren aan de Scheepmakerspassage en de Pythagorasweg zijn aangesloten op het warmtenet. De CO₂-equivalent uitstoot van deze kantoren is daardoor beduidend lager dan wanneer deze niet op het warmtenet zouden zijn aangesloten. Sinds 2022 hebben wij de binnentemperaturen van al onze kantoren verlaagd en onze luchtbehandelingssystemen anders ingesteld. Daarnaast sluiten wij op de woensdagen en vrijdagen – rustigere kantoordagen – twee verdiepingen op onze hoofdlocatie aan de Scheepmakerspassage.

Contractueel hebben wij afgesproken dat de aan ons geleverde stroom aantoonbaar 100% duurzaam is opgewekt. Omdat wij geen 100% zekerheid hebben dat onze duurzame stroom in Nederland is opgewekt, kiezen wij ervoor onze CO₂-equivalent te berekenen aan de hand van de normen die gelden voor stroom waarvan de oorsprong onbekend is. Duurzame, lokale investeringen in het opwekken van elektriciteit zijn cruciaal voor een CO₂ neutraal 2050. Zou onze duurzame stroom lokaal opgewekt zijn, dan zou de berekende uitstoot van onze kantoren meer dan halveren.

De uitstoot als gevolg van het door ons ingekochte gas wordt 100% gecompenseerd door middel van Gold Standard CO₂ compensatiecertificaten. Voor elke ton CO₂ uitstoot investeren we in een compensatieproject, waar CO₂-reductie gerealiseerd wordt. Hoewel CO₂ compensatiecertificaten een nuttig instrument kunnen zijn in de bredere context van het aanpakken van klimaatverandering, leiden ze niet tot een directe emissiereductie bij de bron. Bovendien is de effectiviteit van CO₂ compensatieprojecten moeilijk te verifiëren. Om deze reden nemen we de volledige uitstoot als het gevolg van ons gasverbruik mee in onze berekening.

^{*) Eén kilogram CO2-equivalent staat gelijk aan de broeikaswerking van 1 kilogram CO2}

Uitstoot van werkgerelateerd personenvervoer
Sinds 2022 zijn wij partner van de Rotterdamse Klimaatalliantie. Samen werken wij toe naar een 50% reductie in CO₂-equivalent uitstoot als gevolg van werk gerelateerd personenvervoer in 2030 ten opzichte van 2016. Onze uitstoot in 2016 bedroeg 504 ton CO₂-equivalent. In 2022 bedroeg dit 250 ton CO₂-equivalent. Dit is een reductie van 53%. We zijn er trots op dat we dit doel al zo snel behaalden. Onze uitstoot per fte bedroeg in 2022 circa 0,5 ton CO₂-equivalent. Om de totale uitstoot te compenseren, zouden zo’n 11.250 gezonde bomen een jaar lang moeten groeien. De uitstoot berekenden wij in partnerschap met Zuid-Holland Bereikbaar. Hierin namen wij al onze vervoersbewegingen onder de loep. In 2023 breidden wij onze fietsregeling uit met een leasefietsregeling. Daarnaast zijn wij bezig met het elektrificeren van onze onderhoudsbusjes; voor onze overige poolauto’s zijn wij al eerder overgestapt op elektrisch rijden. De komende periode kijken wij naar andere oplossingen om onze uitstoot op dit gebied verder terug te brengen.

Uitstoot kantoren in kg CO₂-eq

Uitstoot van werkgerelateerd personenvervoer in ton CO₂-eq

180,2

Uitstoot kantoren in ton CO₂

250

Uitstoot mobiliteit in ton CO₂

0,92

Uitstoot per fte in ton CO₂

Uitstoot vastgoed
Door te isoleren en waar mogelijk van warmtebron te veranderen, dragen we actief bij aan het terugdringen van de uitstoot van ons vastgoed. We komen niet aan de thermostaat van de huurder, maar we kunnen er wel voor zorgen dat de woning een goede winterjas heeft. We hebben al langere tijd een fors isolatieprogramma lopen. Daarnaast maken we onze woningen gericht aardgasvrij. We kiezen er bewust voor om te rapporteren over het daadwerkelijke verbruik van onze woningen en niet over wat deze theoretisch zouden uitstoten. Met het oog op onze ambitie om in 2050 CO₂ neutraal te zijn, vinden we het belangrijk dat we doorlopend onze uitstoot blijven monitoren. Daarnaast onderstreept deze benadering de interactie tussen de kwaliteit van de woning enerzijds en het gedrag van de bewoner anderzijds. Alleen met een integrale benadering kunnen we sturen op CO₂ neutraliteit. Aan de hand van data van het CBS en netbeheerder Stedin brachten wij het verbruik van onze woningen in kaart. Met erkende kengetallen berekenden wij vervolgens de uitstoot. Het CBS en Stedin geven inzicht in het verbruik van woningen aangesloten op elektriciteit en aardgas. Warmteleveringen zitten hier helaas niet in. Momenteel werken wij samen met onze partners om deze data inzichtelijk te maken. In onderstaand overzicht missen wij het verbruik van circa 8.000 woningen.

In 2022 stootten onze woningen 86.634 ton CO₂-equivalent uit. Dit zijn bijna 3,9 miljoen bomen. 2022 was ook het jaar dat de Oekraïne-oorlog uitbrak. Energieprijzen gingen flink omhoog: onze huurders merkten dit eens temeer. Gelukkig kende 2022 ook een relatief milde winter, zeker ten opzichte van het jaar ervoor. Dit zorgde ervoor dat het verbruik van onze woningen, en dus de uitstoot, in 2022 fors omlaagging. Zelfs wanneer we dit verbruik corrigeren voor schommelingen in temperatuur door de jaren heen. Circa 63% van de uitstoot is afkomstig van het aardgasverbruik. De rest is het aandeel elektra.

Uitstoot van onze woningen in ton CO₂-eq

Totaalplaatje
De in kaart gebrachte uitstoot bedraagt meer dan 87 kiloton CO₂-equivalent. Hiervan is 99,5% gerelateerd aan ons vastgoed. We zijn ons ervan bewust dat dit nog niet het volledige plaatje is. Zoals eerder gezegd, hebben wij nog geen zicht op de uitstoot van zo’n 8.000 woningen die zijn aangesloten op een warmtenet. Hier werken wij momenteel aan. Daarnaast wordt onze (indirecte) uitstoot als gevolg van het gehele bouw- en onderhoudsproces nog niet structureel gemonitord. Het komende jaar hopen wij hier flinke stappen in te zetten. Zo werken wij toe naar het standaardiseren van onze rapportages over CO₂-equivalent uitstoot. We trekken hierin op met collega corporaties en Aedes, zodat we tot een uniforme norm komen op het gebied van rapportages en datakwaliteit. Dit doen we zodat we ons vanuit een integrale duurzaamheidsbenadering kunnen richten op de meest impactvolle manieren om onze uitstoot terug te brengen.

86.634

Uitstoot vastgoed in ton CO₂

16,8

Kilo CO₂ per m2

99,5 %

Uitstoot vastgoed van totale uitstoot

Kansrijk wonen en werken

We vinden het belangrijk dat onze bewoners prettig wonen. Alleen, maar ook samen in de wijk. Sommige bewoners van Havensteder kunnen naast wonen ook op andere onderwerpen in hun leven ondersteuning gebruiken. We kiezen ervoor om actief bij te dragen aan het welzijn van onze bewoners en onze medewerkers. Zo dragen wij ons steentje bij aan het uitbannen van armoede (sustainable development goal 1) en het bevorderen van waardig werk en kansen (sustainable development goal 8).

De sustainable development goal 1-alliantie zet zich in om de relatieve armoede in Nederland te halveren. Havensteder draagt hieraan bij door in te zetten op acties die op korte termijn bijdragen aan het verhelpen en voorkomen van armoede- en schuldenproblematiek van individuen en groepen.

Zo dragen wij sinds 2020 het certificaat Warm Incasseren en zijn wij sinds 2023 een Geldzorgenbewuste organisatie. Wij richten onze incasso- en HR-werkprocessen zo in, dat wij bewoners en medewerkers in een zo vroeg mogelijk stadium kunnen helpen bij financiële zorgen. Daarnaast hebben wij ons in 2023 actief ingezet op het voorkomen van energiearmoede. Dit doen wij niet alleen. Samenwerkingen in het verhelpen en voorkomen van armoede- en schuldenproblematiek blijken hierin cruciaal. Havensteder zet zich blijvend in om armoede te voorkomen. Zo voorkomen wij dat huurders verder afglijden als gevolg van armoede- en schuldenproblematiek.

Meer lezen over ‘warm incasseren; energiearmoede; huurverlaging’

Huisuitzettingen als gevolg van betalingsachterstand

216

Huren verlaagd

Keurmerk GBO gehaald

Naast het voorkomen van schulden en armoede draagt Havensteder actief bij aan het bevorderen van waardig werk en economische kansen. Dit doen we voor onze medewerkers, maar ook voor de bewoners van de gemeenten waarin wij actief zijn. Hierin focussen we op het creëren van werk- en opleidingsmogelijkheden, het aanbieden en stimuleren van persoonlijke ontwikkeling, en diversiteit en inclusie binnen onze organisatie.

In 2023 hebben wij over een loonwaarde van ruim €48 miljoen binnen onze contracten een SROI-afspraak opgenomen. Zo werd circa 5% van deze waarde geïnvesteerd in het bieden van kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Op basis van deze SROI-afspraken kregen 99 personen een kans weer actief te worden in het arbeidsproces. Onderdeel van deze groep waren ook 52 jongeren. Zij volgden een beroepsopleidende of een beroepsbegeleidende leerweg. Naast onze SROI-afspraken hebben wij een eigen leer-werktraject. Het leer-werktraject heeft als doel mensen blijvend aan het werk te krijgen. Het liefst bij Havensteder. In 2023 heeft onze eerste collega het leer-werktraject Team Serviceonderhoud afgerond en is een tweede deelnemer gestart. Het opdoen van kennis en waardevolle praktijkervaring stelt deelnemers in staat zichzelf te ontwikkelen en professioneel te groeien, het zelfvertrouwen te vergroten én uiteindelijk hun financiële positie blijvend te verbeteren.

Waardig werk is ook inclusief werk. Havensteder moedigt een cultuur van leven lang leren aan binnen onze organisatie, waarbij we onze medewerkers stimuleren om zich voortdurend te blijven ontwikkelen en nieuwe vaardigheden te verwerven. Zo stellen we onze medewerkers in staat zich aan te passen en te blijven werken, zelfs als de omstandigheden veranderen. Daarnaast hebben we oog voor diversiteit binnen onze organisatie. Hier zetten we de komende periode sterker op in.

Je leest over inclusief werk in ‘werken aan een thuis’

Sociaal jaarverslag

In hoeverre brengen we onze visie op duurzaam en kansrijk werken al in de praktijk? Waar staan we als het gaat om thema’s als diversiteit en het boeien en binden van medewerkers? In ons sociaal jaarverslag, dat een kwantitatief beeld geeft van onze organisatie in personele context, komt een aantal van deze aspecten terug. Zo biedt het inzicht in de leeftijdsverdeling van onze medewerkers, de verdeling man-vrouw en het gemiddeld aantal dienstjaren.